“เซียงกง/เชียงกง-แหล่งขายของเก่า”คำจีนที่ไทยยืมใช้จนความหมายไกลจากเค้าเดิม?

“เชียงกง” เป็นที่เข้าใจตรงกันว่าว่าเป็นย่านขายของเก่าโดยเฉพาะอย่างอะไหล่รถยนต์ประเภทต่างๆ  ดังนั้นในปัจจุบันจึงเห็น ตลาดเชียงกง, ศูนย์เชียงกง ฯลฯ หลายแห่งกระจายไปทั่วทั้งในกรุงเทพฯ และจังหวัดต่างๆ ถ้าบริเวณนั้นทำการค้าเกี่ยวกับอะไหล่รถยนต์ก็มักจะใช้ชื่อ “เชียงกง” กำกับไว้เสมอ

 

แต่จริงๆ แล้วคำว่า “เชียงกง” ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับอาชีพขายของเก่าแต่อย่างได้เลย

 

รศ.วรศักดิ์ มหัทธโนบล เคยอธิบายเรื่องนี้ไว้ใน “คำจีนสยาม ภาพสะท้อนปฏิสัมพันธ์ไทย-จีน” (สนพ.อัมรินทร์ พ.ศ. 2555) สรุปความได้ดังนี้

คําว่า เชียงกง เป็นคําจีนแต้จิ๋ว จีนกลางออกว่าเซียนกง (xiangong) คําว่า เซียง แปลว่า เทวดา ซึ่งก็คือเซียนที่คนไทยรู้จักกันดี และเป็นคําเดียวกับที่ ออกเสียงจีนกลางดังที่ว่าไป ส่วนคําว่า กง เป็นคําเดียวกับคําว่า ก๋ง ที่ใช้เรียก ชายจีนสูงอายุ ซึ่งบางกรณีก็หมายถึง เทพ ดังนั้น ถ้าว่าตามความหมายของ ตัวอักษรแล้ว คําว่า เซียงกงก็อาจจะหมายถึงเทพอาวุโส

 

ประเด็นคําถามจึงมี ต่อไปว่า ถ้าเช่นนั้นแล้วเหตุใดคําว่า เชียงกงที่หมายถึงเทพอาวุโสนี้จึงกลายเป็น การค้าของเก่าไปได้

 

คําตอบก็คือ ในระยะแรกเริ่มที่เกิดอาชีพนี้ขึ้นนั้น ว่ากันว่า เริ่มทํากันตรงบริเวณที่ตั้งของศาลเจ้าเซียงกง ศาลเจ้าแห่งนี้ตั้งอยู่หลังโรงหนังโอเดียน ซึ่งปัจจุบันถูกรื้อทิ้งไปแล้ว แต่ยังคงรักษาชื่อเดิมเอา ในชื่อวงเวียนที่อยู่หน้าอดีตโรงหนัง เรียกว่า “วงเวียนโอเดียน” และได้มีการปรับภูมิทัศน์ให้เป็น ของซุ้มประตูจีนที่สวยงาม โดยในชั้นหลังมานี้มักจะใช้เป็นที่ทําพิธีมงคลในเทศกาลสําคัญของชาวจีนในละแวกนั้น

ด้วยเหตุที่มีที่ตั้งในบริเวณดังกล่าว เพราะฉะนั้น เวลาที่ใครจะไปซื้อของเก่าก็จะพูด อย่างสั้นๆ ว่า “ไปเชียงกง” ไม่มีคําว่า “ศาลเจ้า” เข้ามากํากับโดยละไว้ในฐานที่เข้าใจว่าคือศาลเจ้าแห่งนี้ พอเวลาผ่านไปนานเข้า ใครจะซื้อจะขายของเก่าก็ใช้คําสั้นๆ ว่า “ขายเซียงกง” หรือ “ซื้อเชียงกง” ไปในที่สุด

 

กล่าวกันว่า เชียงกง หรือของเก่าที่ซื้อขายกันในระยะแรกๆ นั้น มักเป็นพวกอะไหล่รถแทบทุกชนิด มีตั้งแต่ขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่ แต่พอเวลาผ่านไป นิยามของคําว่า ของเก่าก็ขยาย ลงเก่าประเภทอื่น ๆ ตั้งแต่เศษกระดาษ เศษขวด เศษเหล็ก เศษพลาสติก ฯลฯ และจากอาชีพที่มีพื้นฐานของการลงทุนไม่สูง ไม่ว่าจะเป็นทุนทางความรู้หรือทุนที่เป็นตัวเงินก็ตาม จนชาวจีนจึงมักนําเอาเอกลักษณ์นี้มาขู่ลูกหลานของตนอยู่บ่อยๆ ว่า ถ้าไม่ขยันเรียนหนังสือให้เก่งๆ โตขึ้นจะให้ไปขายเชียงกงอยู่เสมอ

 

จากที่กล่าวมานี้จะเห็นได้ว่า เชียงกงมีความหมายอยู่ 2 นัย หนึ่งคือชื่อของศาลเจ้าจีน แห่งหนึ่ง อีกนัยหนึ่งเป็นชื่อที่ใช้เรียกอาชีพค้าขายของเก่าและแหล่งค้าขายของเก่า จะเห็นได้ว่า นัยแรกมีคนรู้จักน้อยกว่านัยหลัง ทั้งที่เป็นนัยที่แท้จริงและถูกต้องกว่า แต่ถ้าใครนําความหมายตามนัยแรกไปยืนยันถึงความหมายที่ถูกต้องของคําหรือยึดเป็นเกณฑ์ตายตัวว่าจะต้องเป็น (คือ) ศาลเจ้า แห่งหนึ่งเท่านั้น ก็คงจะยอมรับได้ยากจากสังคมโดยรวมในปัจจุบัน

 

การที่ความหมายตามนัยหลังเป็นที่รู้จักและยอมรับมากกว่าดังกล่าว ในด้านหนึ่งจึงเท่ากับว่าคําว่า “เชียงกง” ซึ่งเป็นคําจีนแท้ๆ ได้ถูกทําให้กลายเป็นคําไทยเพราะหน้าที่ในความหมายเดิมถูกเปลี่ยนไป และความหมายใหม่ที่มาที่หลังนี้ก็ตั้งอยู่ในมิติที่รับใช้บริบททางเศรษฐกิจของสังคมไทยอย่างแท้จริง ถึงแม้ในทางปฏิบัติ การรับใช้ที่ว่านี้จะต้องกระทําผ่านชาวจีนโพ้นทะเลหรือคนไทยเชื้อสายจีนก็ตาม

อ้างอิงจาก https://www.silpa-mag.com/culture/article_43124

 

Copyright © 2019-2024 lertsap456.co.th all right are reserved.